Gaza-oorlog brengt VN-missie boven bij Libanon-veteranen
Het is 45 jaar geleden dat de eerste militairen uit Nederland naar Libanon gingen. Nu het Midden-Oosten weer in lichterlaaie staat, komen de herinneringen aan de ‘vergeten’ VN-vredes- missie boven bij de blauwe baretten van toen. Zo ook bij Martin Faas (69).
YVONNE KEUNEN
Twee keer werd hij begin jaren 80 voor de United Nations Interim Force (Unfil) uitgezonden naar Libanon om daar vrijheid en veiligheid te bewaken. Een missie die indruk maakte op oud-beroepsmilitair Martin Faas. Er gaat geen dag voorbij of ‘het mooie maar verscheurde land’ zit in zijn hoofd, zeker nu de Gaza-oorlog volop gaande is. ,,Ook Libanon is op de een of andere manier betrokken in dit conflict.”
Hij prijst zich gelukkig dat zijn gedachten nooit destructief zijn. ,,Maar dat geldt helaas niet voor iedereen”, zegt de Rotterdammer. ,,Veel jongens raakten geestelijk gewond, sommigen stapten in de jaren erna uit het leven. Er zijn veteranen die er nog steeds niet over kunnen praten.
Nou is Faas van nature een prater. Maar hij diende destijds ook onder een pelotonscommandant die met zijn mannen besprak wat ze meemaakten. ,,Hij was zijn tijd ver vooruit. In die tijd was het nog niet normaal dat militairen hun emoties lieten zien”, zegt hij. ,,Van PTSS had nog niemand gehoord. Dat is nu wel anders.”
En gelukkig is er nu nu ook In dienst van de vrede, een bioscoopfilm over de zes jaar dat ruim negenduizend Nederlandse militairen actief waren in Libanon. ,,Voor veteranen, waarvan er tientallen uit Rotterdam komen, is het goed om deze documentaire te zien en hun verhalen en ervaringen te delen”, stelt Faas, die bestuurslid is van de Stichting Veteranen 010.
De docu geeft een goed beeld van waar de militairen in terecht kwamen. Libanon is vaak afgedaan als een vakantie-missie, maar zo heeft Faas het nooit ervaren. ,,Wij zwommen niet in de zee en plukten geen sinaasappels van de bomen, wij zaten in het droge en dorre binnenland waar het water van ver moest worden aangevoerd”, vertelt hij.
Roadblocks
Ze bevonden zich bovendien in de buffer tussen de strijdende partijen, waaronder ook splintergroeperingen. ,,Het was een groot kruidvat, de kogels vlogen boven onze hoofden. Wij probeerden de orde te bewaken door roadblocks op te werpen en voertuigen op wapens te contoleren. Veel meer konden we niet doen. Wij droegen weliswaar wapens, maar die mochten we alleen gebruiken om onszelf te beschermen. Eigenlijk waren we machteloos.”
Hoewel hij destijds zelf geen mensen heeft zien sneuvelen, heeft de Libanon-missie niettemin veel los gemaakt. ,,Wat er nu gebeurt in Gaza is vele malen erger, maar toch. We roken en proefden oorlog en geweld, dat vergeet je nooit meer”, zegt hij.
Faas beschouwt het ook als een leerzame periode. Want hij ontmoette niet alleen agressie, maar ook vredelievende mensen die snakten naar rustig leven. ,,Ik heb daar geleerd dat geweld een teken van onmacht is. Daarom probeer ik me altijd te focussen op wat mensen met elkaar verbindt. Of dat nou in oorlogsgebied is of in mijn eigen wijk Oosterflank.”
De Gaza-oorlog doet hem verdriet. ,,In 45 jaar tijd is er in het Midden-Oosten niet veel veranderd. Je gaat je afvragen of wij daar niet voor niets hebben gezeten.” Want een oplossing is niet in zicht. ,,En ik ben bang dat die er voorlopig ook niet gaat komen.”
‘In dienst van de Vrede’ is 23 april eenmalig te zien in LantarenVenster in Rotterdam, gevolgd door een nagesprek met Martin Faas en regisseur Jelmar Hoekstra. Aanvang 19.30 uur, kaarten 12 euro.
Bron: AD regio oost 19 april 2024